CZĘŚĆ VBez kopyt nie ma konia - Budowa, pielęgnacja, choroby 21 maja 2021

Kopyta odgrywają kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu koni i ich biomechanice. Zaniedbane, osłabione upośledzają motorykę i mogą stać się przyczyną wtórnych schorzeń. Zrozumienie anatomii kopyta jest niezwykle ważne, ponieważ umożliwia prawidłową ich pielęgnację i podkuwanie, a w razie potrzeby także skuteczne leczenie. Na to, z jakimi kopytami rodzi się źrebię nie mamy dużego wpływu, ale dzięki właściwej pielęgnacji, zbilansowanemu żywieniu, odpowiedniej ilości ruchu, możemy wpływać na stan kopyt i ich wytrzymałość.

Budowa

Najbardziej wewnętrzne struktury w obrębie kopyta tworzą trzy stawy:
• staw kopytowy zbudowany z kości koronowej, kości kopytowej oraz nieparzystej trzeszczki kopytowej (trzeszczki dalszej);
• staw koronowy składający się z kości koronowej i pęcinowej;
• staw pęcinowy składający się z kości pęcinowej, kości nadpęcia oraz parzyście występujących trzeszczek pęcinowych.

Najbardziej zewnętrzne części kopyta tj.: ściany rogowe, brzeg podstawowy z linią białą, podeszwa i strzałka rogowa, tworzą puszkę kopytową. W miejscu, gdzie warstwa rogowa łączy się z sierścią znajduje się koronka. Jest zbudowana z tkanki twórczej, stanowiącej źródło wzrostu warstwy rogowej i składników odżywczych ściany kopyta. Warstwy rogowe (ściana rogowa, brzeg podstawowy, podeszwa rogowa i strzałka rogowa) stanowią twarde zrogowaciałe, stale przyrastające powłoki, które chronią delikatniejsze struktury wewnętrzne, podtrzymują ciężar konia i amortyzują wstrząsy podczas ruchu konia.Składają się z systemu prążkowanych, ściśle upakowanych kanalików lub listewek (w zależności od miejsca występowania)umieszczonych pionowo i równolegle do siebie, zbudowanych z keratyny. Elastyczność kopyta uwarunkowana jest stopniem jego wilgotności. Średnia wilgotność ściany rogowej mieści się w przedziale 10-25%, podeszwy rogowej 30-36%, a strzałki rogowej 40-45%.1,2 Kopyta są najbardziej wytrzymałe, gdy kanaliki/listewki są umiarkowanie suche, przylegają do siebie, a wiązania między nimi silne. Prawidłowe nawilżenie kopyta sprawia, że struktury te pozostają stabilne i mocne. Gdy kopyto jest zbyt rozmiękczone przez nadmiar wilgoci, woda osłabia połączenia między kanalikami/listewkami, zmniejsza tym samym integralność strukturalną kopyt oraz zdolność amortyzowania wstrząsów, co prowadzi do częstych kontuzji i urazów kopyta. Podobna sytuacja ma miejsce, gdy kopyto jest zbyt wysuszone, wtedy połączenia struktur keratynowych ulegają osłabianiu na skutek ich zwężania się, prowadząc do zrostu „pustych przestrzeni” w kopycie, a tym samym wzrostu jego kruchości i łamliwości. Kopyto staje się twarde, mniej elastyczne i nie zapewnia odpowiedniej amortyzacji, co w skrajnych przypadkach może doprowadzić do kulawizny. Zdrowa ściana kopyta rośnie szacunkowo 1cm miesięcznie. Ściany kopyt są też zwierciadłem zdrowia koni – na nich widać wszelkie problemy zdrowotne i przebyte choroby, występujące w postaci pierścieni, prążków czy pęknięć.

Walkę z gnijącą strzałką należy rozpocząć od zmiany warunków bytowania konia. Należy zapewnić mu czysty, suchy boks i padok, regularnie czyścić i werkować kopyta. Gnijącą strzałkę należy rozczyścić – powycinać postrzępione chore części, które stanowią pożywienie dla mikroorganizmów. Resztę dobrze jest umyć, a osuszoną strzałkę posmarować specjalistycznym preparatem przeznaczonym do leczenia gnijących strzałek.

PIERŚCIENIE NA PUSZCZE KOPYTOWEJ

Coroczne tworzenie pierścieni jest naturalne – problem stanowią zaburzenia tworzenia się tych pierścieni i ich nieregularność.Coroczne tworzenie pierścieni jest naturalne – problem stanowią zaburzenia tworzenia się tych pierścieni i ich nieregularność.Objawem są serie pierścieni przyrostu i zmniejszonego wytwarzania keratyny na ścianie puszki kopytowej, najwyraźniej widoczne w przypadku ochwatu. Wynika to z okresowych różnic w wytwarzaniu keratyny w ścianie kopyta, co powodują zmiany w diecie, zmiany podczas kucia oraz przebyte choroby ogólne oraz choroby kopyt takie jak ochwat.

1. Kolstrung R., Silmanowicz P., Stachurska A., 2004 – Pielęgnacja i podkuwanie kopyt koni. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa1. Kolstrung R., Silmanowicz P., Stachurska A., 2004 – Pielęgnacja i podkuwanie kopyt koni. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa

2. Nassau R., 2007 – Hoof Problems. Wyd. Quiller Publishing Ltd, Shrewsbury.